Συχνές Ερωτήσεις Ψυχοθεραπείας

Πότε χρειάζεται να επισκεφτώ ψυχολόγο;

Η απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα είναι εντελώς υποκειμενική, έχει δηλαδή να κάνει με το πώς αισθάνεται ο καθένας μας ξεχωριστά και με το αν επιθυμεί να λάβει ψυχολογική υποστήριξη από κάποιον ειδικό. Επίσης, είναι μια απάντηση που μπορεί να δώσει ο καθένας μόνο για τον εαυτό του – δεν μπορώ δηλαδή να “στείλω” κάποιον στον ψυχολόγο, χρειάζεται να πάρει την απόφαση μόνος του.

Μια απλή απάντηση στο “πότε να επισκεφτώ ψυχολόγο” είναι “όταν κρίνω ότι δεν αισθάνομαι καλά ψυχολογικά”.

Είναι σημαντικό να έχω στο νου μου ότι η απόφαση αυτή δεν σημαίνει ότι είμαι “τρελός”, “αδύναμος”, καλύτερος ή χειρότερος από όσους δεν επιλέγουν να επισκεφτούν ψυχολόγο κλπ. Σημαίνει απλά ότι αναγνωρίζω ότι δεν αισθάνομαι καλά και ότι δεν χρειάζεται -και δεν γίνεται- να τα κάνω όλα μόνος μου.

Η φροντίδα και η μέριμνα για την ψυχική μας υγεία, είναι επένδυση και αναπόσπαστο κομμάτι της αυτοφροντίδας μας και μιας ποιοτικά καλής ζωής.

Πώς μπορεί να με βοηθήσει η θεραπευτική διαδικασία;

Η ψυχοθεραπεία είναι μια πρόσκληση να ανακαλύψουμε την προσωπική μας δύναμη και τον δικό μας τρόπο να υπάρχουμε και να εξελισσόμαστε. Είναι μια αξιόπιστη και επιστημονικά τεκμηριωμένη μέθοδος που μπορεί να βοηθήσει των θεραπευόμενο να γνωρίσει καλύτερα τον εαυτό του και να διαχειριστεί τα ζητήματα που τον απασχολούν.

Είναι σημαντικό να έχουμε στο νου μας ότι οι άνθρωποι δεν είμαστε μηχανές, δεν θα μπει δηλαδή κάποιος “στο μυαλό μας” να “μας επισκευάσει”. Η θεραπεία είναι μια διαδικασία που χρειάζεται την φροντίδα και την ενεργό συμμετοχή και των δύο μερών.
Θεραπευτής και θεραπευόμενος μέσα από το διάλογο χτίζουν μια θεραπευτική συμμαχία: μια ανθρώπινη σχέση που χαρακτηρίζεται από εκτίμηση και εμπιστοσύνη, διέπεται από συγκεκριμένα όρια και κανόνες, και έχει στόχο την ψυχολογική υποστήριξη του θεραπευόμενου ως προς το θεραπευτικό του αίτημα.
Ο ψυχολόγος αξιοποιεί τις γνώσεις, την κατάρτιση και την εμπειρία του προκειμένου να στηρίξει τον θεραπευόμενο να διερευνήσει τα θέματα που τον απασχολούν, μέσα σ’ ένα κλίμα συνεργασίας, ασφάλειας και εμπιστοσύνης.

Η θεραπεία μπορεί να βοηθήσει τον άνθρωπο να κάνει μια ουσιαστική “συνάντηση” με τον εαυτό του, να ανακαλύψει τις πηγές στήριξης που διαθέτει, και να διαχειριστεί αποτελεσματικά τα θέματα που τον φέρνουν στο γραφείο του ψυχολόγου.

Πόσο καιρό θα διαρκέσει η ψυχοθεραπεία;

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα.

Κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστός, έχει τη δική του ιδιαίτερη ιστορία, τον προσωπικό του ρυθμό και τις δικές του ανάγκες σε σχέση με τη θεραπευτική διαδικασία. Άλλοι θεραπευόμενοι έρχονται για να διαχειριστούν πολύ συγκεκριμένα αιτήματα και άλλοι κατά την πορεία της θεραπείας ανακαλύπτουν κάποιο άλλο θέμα πάνω στο οποίο επιθυμούν να δουλέψουν – έναν νέο κύκλο.
Η θεραπευτική διαδικασία δεν στοχεύει στην καλλιέργεια σχέσεων εξάρτησης με τον θεραπευόμενο, κρατώντας τον μακροχρόνια ‘δέσμιο’ παρά την ανάγκη του. Αντίστοιχα, το να περιμένουμε μαγικές λύσεις εξπρές για θέματα που χρειάζονται τη δέσμευση, το χρόνο και τη φροντίδα μας μπορεί να καλλιεργήσει μόνο αυταπάτες και σύντομη απογοήτευση σε σχέση με τη θεραπευτική διαδικασία.

Μια απλουστευμένη αλλά ειλικρινής απάντηση θα ήταν λοιπόν ότι “η θεραπεία θα διαρκέσει για όσο καιρό το επιθυμείτε”. Όταν αισθανθείτε καλύτερα και κρίνετε ότι έχετε επιτύχει τους στόχους της θεραπείας σας μπορείτε, σε συνεργασία με τον θεραπευτή σας, να ολοκληρώσετε τη διαδικασία.

Ο ψυχολόγος δίνει συμβουλές;

Συχνά μέρος της επιστημονικής κατάρτισης ενός ψυχολόγου είναι η Συμβουλευτική Ψυχολογία. Ο όρος Συμβουλευτική προέρχεται από το ρήμα “συν-βουλεύομαι”, που σημαίνει συσκέπτομαι, και δεν υποδηλώνει ότι “συμβουλεύω” ή ότι “παρέχω συμβουλές”.
Ο ειδικός ψυχικής υγείας συν-εξετάζει με τον θεραπευόμενο το θέμα που τον απασχολεί και τον διευκολύνει να αναζητήσει τη λύση του. Ο ρόλος του ψυχολόγου λοιπόν -τουλάχιστον όπως τον εφαρμόζουμε στο  Therapy Spot είναι υποστηρικτικός και όχι κατευθυντικός.
Όλα αυτά δε σημαίνουν βέβαια ότι δεν αντιλαμβανόμαστε και συναισθανόμαστε την αγωνία του ανθρώπου που έχει απευθυνθεί στις υπηρεσίες μας. Το “πες μου τι να κάνω” είναι μια θέση που έχουμε βρεθεί αν όχι όλοι, σίγουρα οι περισσότεροι από εμάς.

Καθώς ωριμάζουμε ψυχολογικά και συναισθηματικά – κι αυτός είναι ένας από τους κοινούς προορισμούς της ψυχοθεραπείας – αντιλαμβανόμαστε ότι αποκλειστικά υπεύθυνοι και μοναδική “αυθεντία” γύρω από τη ζωή μας είμαστε εμείς οι ίδιοι, όχι κάποιος άλλος.

Συνεπώς δεν μπορούμε να δώσουμε έτοιμες λύσεις και συμβουλές και ιδιαίτερα όχι τηλεφωνικά, μέσω mail ή χωρίς να γνωρίζουμε το άτομο και την ιστορία του.

Η θεραπευτική διαδικασία, βασισμένη στο διάλογο και την εξερεύνηση, έχει πολύ περισσότερες ομοιότητες με τη μαιευτική μέθοδο του Σωκράτη, παρά με την παροχή συμβουλών ή την καθοδήγηση. Ο θεραπευόμενος είναι ικανός να βρει τις δικές του απαντήσεις και μπορεί να υποστηριχθεί αποτελεσματικά στην ανακάλυψή τους.

Τι είναι ο ψυχολόγος και τι ο ψυχίατρος;

Ο ψυχολόγος είναι ο ειδικός ψυχικής υγείας που μελετά τη συμπεριφορά, τα συναισθήματα και τη σκέψη του ανθρώπου, προσπαθώντας να βρει τα αίτια και τις συσχετίσεις τους, με στόχο να προάγει την ψυχική υγεία και την ποιότητα ζωής του πελάτη του. Έχει αποφοιτήσει από ένα Τμήμα Ψυχολογίας Ελληνικού ΑΕΙ ή από ένα Αναγνωρισμένο Πανεπιστήμιο του εξωτερικού, και έχει λάβει τη σχετική άδεια άσκησης επαγγέλματος που του επιτρέπει να χρησιμοποιεί νόμιμα τον τίτλο «Ψυχολόγος».
Ο ψυχολόγος βάσει νομικού πλαισίου και της κατάρτισης που λαμβάνει έχει τη δυνατότητα και την ικανότητα να κάνει ψυχολογική αξιολόγηση και να ασκεί ψυχολογική θεραπεία. Ασχολείται με ψυχικά προβλήματα όπως το άγχος, η κατάθλιψη, οι συναισθηματικές διαταραχές, η χαμηλή αυτοεκτίμηση, οι δυσκολίες στην επικοινωνία και στις ανθρώπινες σχέσεις.
Διαθέτει συγκεκριμένα προσόντα όπως: άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, υψηλή Πανεπιστημιακή εκπαίδευση και κατάρτιση στην Ψυχολογία, εποπτευόμενη Πρακτική Άσκηση.
Συχνά ο ψυχολόγος, μετά το πέρας των βασικών σπουδών του, έχει εκπαιδευτεί σε κάποια συγκεκριμένη κατεύθυνση της επιστήμης της Ψυχολογίας (πχ. Κλινική Ψυχολογία, Σχολική Ψυχολογία κ.α.) ή και σε μια ή περισσότερες ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις. Τέτοιες είναι για παράδειγμα η ψυχοθεραπεία Gestalt, η ψυχανάλυση, η συστημική, η γνωσιακή-συμπεριφορική κ.α.

Ο αρμόδιος φορέας των ψυχολόγων στην Ελλάδα είναι ο Σύλλογος Ελλήνων Ψυχολόγων.

Ο ψυχίατρος είναι απόφοιτος Ιατρικής Σχολής, με ειδικότητα στην Ψυχιατρική Επιστήμη. Λόγω της ιατρικής του ιδιότητας, είναι ο μόνος που έχει τη σχετική άδεια και το δικαίωμα να κάνει διάγνωση ψυχικού νοσήματος και να συνταγογραφεί φάρμακα.
Ο τομέας της ψυχιατρικής ασχολείται με τις παθήσεις της “ψυχής” και τις εγκεφαλικές παθήσεις. Το αντικείμενό της είναι οι ψυχικές ασθένειες (από ήπιες έως πιο σοβαρές), οι μαθησιακές δυσλειτουργίες, και οι διαταραχές της προσωπικότητας.
Πέρα από την χορήγηση και επίβλεψη της φαρμακευτικής αγωγής, ο ψυχίατρος μπορεί να έχει εκπαιδευτεί και να εφαρμόζει κάποια συγκεκριμένη ψυχοθεραπευτική προσέγγιση, όπως αυτές που προαναφέραμε. Η πρακτική αυτή της συνδυαστικής θεραπείας, δηλαδή της ψυχιατρικής φαρμακευτικής αγωγής με την ψυχοθεραπεία, μπορεί να γίνεται και σε συνεργασία με κάποιον ειδικά εκπαιδευμένο ψυχολόγο.

Ο αρμόδιος φορέας των ψυχιάτρων στην Ελλάδα είναι η Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία.

Πώς να επιλέξω ψυχολόγο;

Η επιλογή του κατάλληλου επαγγελματία ψυχικής υγείας είναι μια σύνθετη διαδικασία. Αρχικά ο πελάτης χρειάζεται να κάνει την έρευνά του σχετικά με τα επαγγελματικά προσόντα και την κατάρτιση του ψυχολόγου. Μιας και πρόκειται για μια σχέση στην οποία η εμπιστοσύνη διαδραματίζει τεράστιο ρόλο, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε αν ο επαγγελματίας ψυχικής υγείας διαθέτει άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, αν έχει κάποια συγκεκριμένη μετεκπαίδευση, κι αν χρησιμοποιεί κάποιο ψυχοθεραπευτικό μοντέλο. Αυτά είναι πληροφορίες που μπορούμε να συγκεντρώσουμε από το βιογραφικό του, την ιδιότητά του ως μέλος πιστοποιημένων φορέων, ή και να ρωτήσουμε κατά την πρώτη μας συνάντηση.

Πέρα από τα αντικειμενικά κριτήρια, είναι σημαντικό να έχουμε στο νου μας ότι η θεραπευτική σχέση είναι μια πολύ προσωπική διαδικασία και κανένας ψυχολόγος δεν είναι κατάλληλος για όλους τους ανθρώπους.

Ο τρόπος που αισθάνομαι και που μπορώ να συσχετιστώ με τον ειδικό ψυχικής υγείας έχει πολύ μεγάλη σημασία. Όταν νιώθω άνετα να μιλήσω στο θεραπευτή μου και βρίσκω ότι υπάρχει η κατάλληλη χημεία μεταξύ μας, έχω περισσότερες πιθανότητες να δεσμευτώ στη διαδικασία και να αποκομίσω τα μέγιστα οφέλη της. Αυτό βεβαίως είναι κάτι που χτίζεται σταδιακά. Ωστόσο η πρώτη ή οι πρώτες συναντήσεις μαζί του μπορούν να μας δώσουν μια καλή ένδειξη και να μας βοηθήσουν να αποφασίσουμε.

Τι ισχύει σχετικά με το απόρρητο των συνεδριών;

Η διασφάλιση του απορρήτου έχει καθοριστική σημασία στη συνεργασία ενός ατόμου με τον επαγγελματία ψυχικής υγείας, καθώς πρόκειται για μια συνθήκη στην οποία ο θεραπευόμενος χρειάζεται να γνωρίζει ότι μπορεί να εκφραστεί με ανοιχτότητα και ασφάλεια.

Η ψυχολογική θεραπεία είναι μια εμπιστευτική διαδικασία ανάμεσα στον ψυχολόγο και τον πελάτη του. Υπάρχει απόλυτη εχεμύθεια σχετικά με τα όσα μοιράζεται το άτομο και τα όσα αντιλαμβάνεται ο ψυχολόγος κατά την θεραπευτική διαδικασία. Ως εκ τούτου δεν μπορεί να κοινοποιηθεί καμία πληροφορία σε τρίτους χωρίς τη συγκατάθεσή του.

Ο ψυχολόγος δεσμεύεται από το απόρρητο και την δεοντολογία του επαγγέλματος του. Το απόρρητο μπορεί να αρθεί μόνο στις περιπτώσεις που ορίζει ο νόμος.

Γιατί παρέχετε την πρώτη συνεδρία δωρεάν; Τι περιλαμβάνει;

Η πρώτη συνεδρία βοηθά τόσο τον ενδιαφερόμενο όσο και τον θεραπευτή να σχηματίσει μια πρώτη εικόνα και να πάρει χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με το κατά πόσο θα ήταν γόνιμη η συνεργασία τους.

Κατά τη συνάντηση αυτή έχετε τη δυνατότητα να παρουσιάσετε πιο αναλυτικά τους λόγους που σας φέρνουν στο γραφείο του ψυχολόγου και να λύσετε τυχόν απορίες σχετικά με εμάς, τη θεραπευτική διαδικασία που ακολουθούμε και το πώς μπορείτε να ωφεληθείτε απ’ αυτήν.
Παράλληλα, και με εμπιστευτικό τρόπο, μας δίνετε ένα πιο ολοκληρωμένο στίγμα σχετικά με τις ανάγκες σας, τις προσδοκίες σας από την διαδικασία, καθώς και το αν το θέμα σας εμπίπτει στο εύρος της εξειδίκευσης και της δυνατότητάς μας να σας υποστηρίξουμε.

Η συνεδρία αυτή έχει χαρακτήρα γνωριμίας και δεν περιλαμβάνει κάποια ψυχοθεραπευτική παρέμβαση ή παροχή συμβουλών. Στόχος της είναι να διευκολύνει και να υποστηρίξει τον ενδιαφερόμενο στην αναζήτηση του κατάλληλου επαγγελματία ψυχικής υγείας.

Η επιλογή του ψυχολόγου και του ψυχοθεραπευτικού μοντέλου που ταιριάζει στον κάθε άνθρωπο είναι μια ήδη σύνθετη διαδικασία. Εμείς προσπαθούμε να την κάνουμε λίγο πιο εύκολη παρέχοντας την πρώτη συνεδρία γνωριμίας δωρεάν.

Πότε και πώς μπορώ να ξεκινήσω ψυχοθεραπεία;

Στις περισσότερες περιπτώσεις η απόφαση να επισκεφτούμε ένα ψυχολόγο δεν είναι σύντομη ή εύκολη αλλά παίρνει το χρόνο της να ωριμάσει μέσα μας. Συχνά μπορεί να έχουμε ήδη δοκιμάσει να διαχειριστούμε όσα μας προβληματίζουν με άλλους τρόπους (πχ. κουβέντα με οικείους, άρθρα ή βιβλία αυτοβοήθειας, περισσότερο ή λιγότερο υγιείς συνήθειες κλπ). Όλα αυτά δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την ψυχοθεραπεία, αλλά είναι πιθανό οι τρόποι αυτοί να έχουν υπάρξει επαρκείς για κάποια ζητήματα και σε κάποια συγκεκριμένη φάση της ζωής μας. Είναι επίσης πιθανό οι τρόποι αυτοί να μη μας είναι πια επίκαιροι ή αρκετοί προκειμένου να αισθανόμαστε καλά, να είμαστε λειτουργικοί και δημιουργικοί στη ζωή μας.

Αν νιώθετε ότι συντρέχει κάτι τέτοιο, τότε είναι μια καλή ευκαιρία να δοκιμάσετε την ψυχοθεραπεία και την πολύτιμη στήριξη που μπορεί να προσφέρει.

Μπορείτε κι εσείς να ανακαλύψετε τον δικό σας τρόπο να ανθίζετε, να απολαμβάνετε μια ζωή με νόημα, και να εξελίσσεστε. Κλείστε εύκολα ραντεβού με ψυχολόγο συμπληρώνοντας τη σχετική  φόρμα και αξιοποιήστε τη δωρεάν συνεδρία γνωριμίας.